Pesoal F-FDTL kaer hela aifunan nudar simbolu dame nian
Introdusaun
Hafoin akontesementu 15 no 16 Jullu 2012 ne’ebé rejulta vitima Armindo Soares Pereira mate iha Hera-Dili. Mate isin Armindo Soares Pereira halo seremonia funeral iha subdistritu Uatolari, amigu no kolega Armindo Soares Pereira ne’ebé deskontenti ho vitima nia mate lansa kedas ataka no tuda rahun eskuadra polisia subdistritu Uatolari.
Ho akontesementu ne’e komunidade iha Uatolari sente tauk no balu komesa subar sira nia sasan no komunidade balu paniku ho situasaun hirak ne’e. Maske forsa polisia no forsa FALINTIL-Força Defesa Timor-Leste (F-FDTL) desloka ona iha subdistritu Uatolari maibé komunidade sei sente trauma. Trauma ida ne’e hakait hela ho akontesementu 2007, wainhira iha inisiu fulan Agustu 2007 formasaun governu. Grupu balu deskontenti ho formasaun governu halo atake hasoru grupu seluk ne’ebé sira konsidera hanesan apoiante ba partidu ne’ebé forma governu. Iha momentu ne’eba rezulta konsekuensia balu, komunidade nia uma hetan sunu no balu desloka ba fatin seguru seluk.
Dadaun ne’e komunidade balu sei sente tauk, iha loron 5 Agustu 2012 kalan mosu insidenti kiik ida iha aldeia Dacuate, suku Afaloicai, subdistritu Uatolari ne’ebé komunidade balu nia uma hetan tuda husi ema deskuiñesidu. Insidenti ne’e rezulta vitima ida ho naran Martins Alves hetan tortura husi elementu forsa armada F-FDTL Komponente Naval nian ne’ebé hala’o ferias iha subdistritu Uatolari.
Kronolojia Akontesementu
Iha loron 5 Agustu 2012 oras 02:00 madrugada, akontese tuda uma husi grupu deskuinesidu iha aldeia Dacuate, suku Afaloicai, subdistritu Uatolari, distritu Viqueque. Iha altura ne’e vitima Martins Alves toba iha nia uma, rona ema hakilar iha nia aldeia laran katak ema ataka sira nia aldeia. Vitima hader hakat ba loke odamatan no sai ba liur, suspeitu MSP hamrik iha odamatan lansa kedas tuku iha vitima nia kakorok no vitima monu iha fatin, suspeitu tebe tan vitima.
Hafoin ida ne’e vitima nia viziñu halai mai sori, suspeitu MSP deklara an katak nian elementu forsa armada F-FDTL no hatudu nian kartaun identifikasaun nu’udar forsa armada F-FDTL husi Komponente Naval. Iha altura ne’e vitima hato’o kedas keisa ba polisia eskuadra Uatolari maibé polisia la konsege kaer suspeitu.
Iha akontesementu ida ne’e, polisia kaptura deit suspeitu ho inisial MSP nia kolega ho naran Maudiga. Iha investigasaun ba kazu ne’e Maudiga deklara katak iha altura ne’e nia kolega MSP lori gas air mata.
Hafoin polisia halo investigasaun, lori kedas mai iha tribunal Baucau atu halo julgamentu, maibé suspeitu MSP la marka prezensa iha momentu julgamentu tanba suspeitu mai tiha iha Hera-Dili halo serbisu normais iha Komponente Naval F-FDTL.
Kazu refere vitima hato’o ona ba parlamentu nasional, iha loron 14 Agustu 2012. Iha loron ne’e vitima hato’o mos kazu ne’e ba Fundasaun Mahein (FM) no FM fasilita vitima hato’o nia keisa ba Provedoria Direitus Humanus no Justisa (PDHJ).
Suspeitu MSP hela iha suku Uaitame, subdistritu Uatolari, distritu Viqueque. Iha akontesementu ne’e, vitima deklara katak suspeitu MSP ho nia kolega sira ba ataka komunidade suku Afaloicai, aldeia Dacuate. Ikus mai halo torturasaun hasoru vitima Martins Alves.
Fundasaun Mahein (FM) nian Lamentasaun
Fundasaun Mahein (FM) konsidera no hare ba kronolojia akontesementu ne’ebé MSP nu’udar elementu forsa armada F-FDTL lansa hasoru vitima Martins Alves. Fundasaun Mahein (FM) lamenta tanba estadu investe orsamentu ne’ebé boot ba forsa armada hanesan instituisaun ida ne’ebé salva guarda estadu husi ameasa saida deit no instituisaun ida ne’ebé nia povu desezu. Maibé pesoal balu husi forsa armada seidauk kumpri lolos misaun ne’ebé nia simu atu salva guarda nia povu, ikus mai sei halo torturasaun hasoru nia povu.
Hetok at liu tan, elementu ne’e iha tempu ferias involve ho grupu joven sira ataka hasoru komunidade suku seluk halo torturasaun hasoru povu inosente sira no povu sai vitima ba pesoal forsa armada ne’ebé hodi povu nia osan investe ba forsa armada.
Rekomendasaun:
• Rekomenda ba autoridade kompotente hanesan PDHJ no Komandu Jeral F-FDTL presiza halo investigasaun ida profundu ba kazu refere tuir lei ne’ebé aplikavel.
• Fundasaun Mahein (FM) rekomenda katak Komando Jeral F-FDTL tenke aplika medidas displinar tuir lei disiplina forsa armada nian hasoru suspeitu MSP nu’udar elementu Komponente Naval F-FDTL nian. Fundasaun Mahein (FM) konsidera katak aktu indisplinar ida ne’e sei halakon povu nia fiar ba instituisaun ne’ebé povu tomak desezu no hatur povu hanesan be no forsa armada hanesan ikan.
Obrigado ba ONG Fundasaun Mahein, hau apresia tebes ho ita bot nia article ida nebe mak ho nia titulo TAMBA SA MAK ELEMENTOS F-FDTL BALUN LA HADOMI NIA POVO?. Iha biban ida ne hau nudar cidadun ida iha nasaun RDTL, hau hakarak husu ba ita bot nia ONG, mais ou menus ema sira nebe mak oho elementos Forca Ramadas durante, ne nain hira mak ita bot sira lori ona ba kadeia? Por exemplo, kazu Meti-Aut, ema deskuinhesido balun hakotu elemento recruta F-FDTL nian vida iha fulan Dezembro 2011, pois tuir mai, kazu Maliana elemento 09 nian ida mate foin lalais ne ita bot nia reasaun oin sa?. karik ita bot mak iha sira nia fatin, ou ita bot mak nudar sira nia familia, gosta para ema hakotu ita nia vida?. kazu nebe mak akontese iha Uatulari ne individual, la iha ligasaun ho instituisaun. kuando elemento mak sala, bele nia ho civil mos emi temi mak instituisaun. karik iha momento neba elemnto mak ema baku ka ema oho, ne ita bot la temi instituisaun temi oknum, mais como nia sala, nia bele ho civil mos ita temi instituisaun. Nusa..?? la gosta F-FDTL ka? Obrigado,,hw hein ita nia resposta.
metformin hcl 1000 mg effexor motilium