Fundasaun Mahein (FM), 27 Setembru 2021
Komunikadu Imprensa
Fundasaun Mahein nian monitorizaaun, daudaun ne’e Ministériu Interior planeia halo nomeasaun ba Adidu Servisu Migrasaun foun hodi hala’o funsaun iha rai liur no troka mos adidu sira anterior. Nomeasaun ida ne’e hodi prenxe vaga adidu iha Portugal, Singapura, Darwin-Australia no Indonézia iha Konsuladu Bali, Kupang no Atambua.
Fundasaun Mahein nota katak nomeasaun adidu foun ba vaga sira temi iha leten ne’e, barak liu mai husi ema foun sira ne’ebé la iha kuinesementu ba servisu Migrasaun ka ema hirak ne’ebé durante ne’e la’os servisu iha Migrasaun no ironiku liu tan balu komete hela krime no hetan ona sansaun disiplinar husi Ministériu Interior kontinua nomea ba adidu hodi reprezenta no hala’o funsaun sira Servisu Migrasaun nian iha rai liur.
Adidu Migrasaun ba Portugal, nomea ajente polísia ida husi Kuartel Jeral PNTL no la iha kursu ruma liga ho migrasaun nian. Adidu Migrasaun ba Singapura no Darwin-Australia nomea ema foun ida ne’ebé la iha kursu ruma kona-bá Servisu Migrasaun nian. Nune’e mos Adidu Migrasaun ba Konsuladu Bali, nomea ajente migrasaun ida ne’ebé komete hela krime no hetan ona medida disiplinar husi Ministériu Interior iha Ministru Interior Interinu Filomeno Paixão nia tempu, no hasai ona husi Servisu Migrasaun. Maibe Vice-Ministru Interior Antonio Armindo nomea fila-fali sai hanesan adidu Migrasaun nian ba Konsuladu Bali. Adidu Migrasaun ba Konsuladu Kupang no Atambua Vice-Ministru Interior nomea ema foun ida ne’ebé la iha kuiñesementu no la iha kursu ruma kona-bá Servisu Migrasaun nian. Partikularmente Adidu Migrasaun ba Atambua mai husi ema sivil ida, ida ne’e deskonfia hetan ona bensaun husi partidu no kuiñesidu ho juramentu ba KHUNTO.
Maske kompetênsia Vice-Ministru Interior nian limite deit ba asuntu sira administrasaun tuir Despacho Ministro Interior N.o 062/MI/VII/2020 loron 22 Jullu 2020. Maibe Vice-Ministru Interior Antonio Armindo koko haksoit sai husi kompetênsia sira ne’ebé atribui ba nian no ignora tiha Despacho Ministro Interior Taur Matan Ruak nian – Despacho N.o 062/MI/VII/2020 loron 22 Jullu 2020.
Ida ne’e hatudu Vice-Ministru Interior kontinua halo intervensaun polítika iha setor seguransa no atua fora husi ninia kompetênsia rasik. Ikus mai, nomea ema ba pozisaun ruma la bazeia ba kuiñesimentu no méritu maibe haree liu ba relasaun pesoal no partidaria. Hanesan Fundasaun Mahein fó alerta tiha ona iha aritgu sira dahuluk ba kona-bá Vice-Ministru Interior Antonio Armindo nia atuasaun sira ne’ebé halo Khuntonizasaun ba PNTL no desizaun sira harahun PNTL nu’udar institusaun. Nune’e mos artigu aktual seluk ne’ebé foin daudauk Fundasaun Mahein fó sai kona-bá politizasaun ba administrasaun públika hanesan ameasa ba dezenvolvimentu no seguransa nasional.
Tamba intervensaun ka politizasaun ba administrasaun públika sei la servi ho profesional iha lalaok administrasaun públika nian no servi deit ba interese pesoal no partidaria. Nune’e mos komportamentu sira nune’e sei la ajuda profesionalismu iha administrasaun públika hanesan Servisu Migrasaun ne’ebé iha kna’ar importante tebes iha sistema seguransa nasional Timor-Leste nian.
Rekomendasaun
- Fundasaun Mahein rekomenda ba Primeiru-Ministru hanesan mos Ministru Interior Taur Matan Ruka toma atensaun ho seriu ba asuntu Servisu Migrasaun nian no hasees interese partidaria iha setor seguransa. Nune’e bele ajuda Servisu Migrasaun sai institusaun ida ne’ebé profesional no servi deit ba interese komun;
- Husu Primeiru-Ministru hanesan mos Ministru Interior Taur Matan Ruak altera tiha desizaun Vice-Ministru Interior nian atu nomea ajente ne’ebé iha ona esperiensia tinan barak iha Servisu Migrasaun no atende ona kursu sira iha area ida ne’e nian atu bele nomea ba adidu ba iha rai liur. Bainhira sira iha ne’eba sei halo kna’ar ho diak, nune’e mos bele aprende barak liu tan, do que haruka sira ne’ebé sidauk iha esperiensia, depois ba, hahu husi zero, ida ne’e mos deskredita Timor-Leste nia naran iha rai liur;
- Primeiru-Ministru ho Ministru Interior tenke asume nia kargu tuir Lei Orgânika Ministériu Interior nia, atu nune’e, labele husik ba Vice-Ministru Interior ne’ebé haree deit administrasaun atua fali kompetênsia sira Ministru Interior nian. Tamba ne’e FM rekomenda ba Ministru Interior Taur Matan Ruak atu husu Komandu Jeral PNTL para rekomenda pesoal Migrasaun ne’ebé iha esperiênsia diak ba iha adidu atu nune’e, ses husi politizasaun ba iha nomeasaun ida ne’e;
- Rekomenda ba Komisaun B Parlamentu Nasional bolu urjente Ministru Interior no Vice-Ministru Interior responde perante Komisaun B kona-bá asuntu ne’ebé deskreve iha leten ne’e no Komisaun B tenke ativu mos halo fiskalizasaun ba Servisu Migrasaun ne’ebé Vice-Ministru Interior politiza hodi servi deit ba interese partidaria.
Atu hetan informasaun kle’an liu kona-bá asuntu ne’e bele kontaktu:
Fundasaun Mahein
Email: mahein2009@gmail.com
Telemovel: (+670) 75771766
Website: www.fundasaunmahein.org