Korupsaun Kazual Iha Seitor Siguransa

Foto Internet

Fundasaun Mahein, 26 Dezembru 2014

Komunikadu Imprensa

Liu husi Mahein Nia Lian Nú 94 (Relatoriu Kompletu Versaun tetun,pdf) (English Version.pdf) halo analiza kona-bá korupsaun kazual iha seitor siguransa, Nu’udar hatur ona Iha Kódigu Penál Timor-Leste ne’ebé regula kona-bá Krime iha Funsaun Publika nia Ezersisíu defeni katak korupsaun ho aktu krimi oi-oin hanesan pekulatu, korupsaun pasiva, abuzu poder, no tráfiku de influénsia iha ne’ebé hatete momos katak hahalok funsionariu ne’ebé nia rasik ka liu husi ema seluk ho nia autorizasaun husu ka simu promesa sira ba nia an rasik liu husi pratika ruma hasoru obrigasaun ne’ebé iha ne’e kontra lei.

Tipu Korupsaun Kazual akontese kada loron no hahu buras dadaun iha instituisaun Governu nian. Aktu korupsaun kauzal intermus iregularidade uza veikulu Estadu kuaze akontese iha instituisaun Estadu sira. Fundasaun Mahein nia lista kazu korupsaun kazual ne’ebé akontese iha instituisaun defeza no siguransa iha ne’ebé membru PNTL balun iha distritu uza kareta ba interese privadu no ikus mai soke rahun no laiha responsabilidade, nune’e mos iha instituisaun FALINTIL-FDTL ne’ebé ladun iha esperitu servi durante oras serbisu, liu-liu iha momentu uza veikulu ho diak ikus mai estraga kareta balun ne’ebé Governu apoiu ba instituisaun atu halo atividade militar nian.

Kazu konkretu seluk ne’ebé konsidera nu’udar korupsaun kazual mak iha komandante PNTL distrital balun husu osan, pulsa telefone no mina kareta durante sorumutu komunitaria ne’ebé sosiedade sivil organiza iha distritu balu. Inklui kazu falsifika dokumentu hodi hetan lukru involve husi pesoal siguransa, partikularmente Serbisu Migrasaun ne’ebé fasilita no garante ema estranjeiru tama-mai Timor-Leste ho vistu turista hodi halo serbisu iha Timor-Leste.

Parte seluk Fundasaun Mahein mos relata hahalok na’ok no uza kombustivel Estadu hodi uza ba interese privadu akontese iha instituisaun siguransa nian hanesan kazu ne’ebé akontese públiku hakfodak relasiona ho kapturasaun membru PNTL involve iha kazu na’ok mina instituisaun PNTL hodi hariku. Nune’e mos monitorizasaun Fundasaun Mahein ba kompañia fornesedor kombustivel Estadu ba kareta no motor Estadu nian identifika katak funsionariu balun husi instituisaun siguransa uza kopun kombustivel hodi ense ba sira nia motor no kareta privadu.

Rekomendasaun

Rekomenda ba Ministériu Defeza no Siguransa, Komandu FALINTIL-FDTL no PNTL implementa regulamentu disiplinar no lei aplikavel seluk iha instituisaun nia laran ho regirozu ba elementu militar, polisial no funsionariu públiku sira iha instituisaun refere. Obriga tenki kumpri regra utilizasaun viaturas sira ho disiplina no responsabilidade.

Atu hatene kle’an liu kona-bá asuntu ne’e bele kontaktu:

Nélson Belo

Direktur Ezekutivu FM

Web: www.fundasaunmahein.org

E-mail: direktor.mahein@gmail.com

Telefone (+670) 7737-4222 ka (+670) 77561184